NHỮNG HẠN CHẾ, TỒN TẠI CỦA CUỘC ĐẤU TRANH CHỐNG THAM NHŨNG HIỆN NAY

Trường Việt

Chúng ta vẫn khẳng định và nhắc đi nhắc lại rằng tham nhũng là một nguy cơ lớn đối với đất nước. Tác hại, hậu quả của tham nhũng rất nghiêm trọng. Chính phủ và toàn dân cũng rất quyết tâm trong đấu tranh chống tham nhũng. Thế nhưng liệu rằng cuộc đấu tranh này đã đạt mục tiêu đề ra.

Xem xét cuộc đấu tranh chống tham nhũng của chúng ta vừa qua tôi thấy còn có khá nhiều điểm hạn chế, tồn tại.

Nhiều cơ quan không nắm chắc quan hệ xã hội của cán bộ; chưa kịp thời kiểm tra, phát hiện, xử lý những trường hợp có dấu hiệu vi phạm; một số cơ quan chưa kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí.

Tính chiến đấu, dân chủ, công khai trong tự phê bình và phê bình theo phương châm “trên trước, dưới sau, trong trước, ngoài sau” còn rất hạn chế. Kết quả tự phê bình, kiểm điểm gần như chưa được công khai theo yêu cầu của Nghị quyết Trung ương 3. Trong sinh hoạt Đảng, kể cả trong một số đại hội Đảng bộ các cấp và các hội nghị kiểm điểm, tổng kết công tác theo định kỳ của các tổ chức Đảng, nội dung về phòng chống tham nhũng ít được đề cập hoặc đề cập chưa đúng mức.

Cơ chế chất vấn trong Đảng gần như chưa được thực hiện mặc dù Bộ Chính trị đã ban hành Quy chế chất vấn.

Một số biện pháp phòng chống tham những có tác dụng quan trọng được nhiều nước trên thế giới áp dụng và được quy định trong Công ước của Liên hợp quốc về chống tham nhũng, đồng thời đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong Kế hoạch thực hiện Công ước chống tham nhũng cũng chậm được triển khai. Nhiều cán bộ, Đảng viên có biểu hiện bất minh về thu nhập và mức sống nhưng chưa có quy định để xem xét, xác minh, làm rõ.

Việc triển khai thực hiện một số chủ trương, giải pháp phòng ngừa tham nhũng chưa nghiệm túc, hiệu quả thấp.

Công khai, dân chủ trong công tác cán bộ còn hạn chế. Những biểu hiện tiêu cực, tham nhũng trong công tác cán bộ chưa được khắc phục. Dư luận vẫn bức xúc về tình trạng “chạy chức, chạy quyền”. Việc thi tuyển công khai một số chức danh cán bộ quản lý theo yêu cầu của Nghị quyết Trung ương 3 vẫn chỉ là cá biệt. Chủ trương cán bộ lãnh đạo, quản lý “chủ động từ chức vì lý do trách nhiệm” chưa đi vào cuộc sống.

Việc kê khai tài sản, thu nhập tuy đã được thực hiện ở nhiều nơi nhưng tác dụng phòng ngừa tham nhũng còn rất hạn chế, hiệu quả thấp. Nguyên nhân chủ yếu là do các quy định hiện nay có những điểm chưa hợp lý, như: việc xác minh để bảo đảm tính trung thực của việc kê khai còn ít, kết quả kê khai chưa được công khai rộng rãi và chưa được khai thác đầy đủ... Một nguyên nhân quan trọng khác là do Nhà nước chưa kiểm soát được tài sản trong xã hội, nhất là bất động sản và những tài sản có giá trị lớn.

Việc thực hiện các quy định về những điều Đảng viên không được làm cũng như việc thực hiện quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp, quy chế văn hóa công sở... ở nhiều nơi còn hình thức và chưa được giám sát. Số trường hợp nộp lại quà tặng ít, không phản ánh đúng thực trạng tình hình hiện nay. Tình trạng lợi dụng các dịp lễ, tết và những phong tục, tập quán tốt đẹp của dân tộc để biếu xén vẫn diễn ra khá phổ biến. Những hiện tượng nhũng nhiễu, gây phiền hà đối với người dân và doanh nghiệp chưa giảm.

Nhiều nơi chưa có quy định cụ thể về quy tắc ứng xử trong việc cưới, việc tang, mừng nhà mới, tổ chức sinh nhật, về việc nhận bằng cấp, học hàm, học vị, danh hiệu thi đua, khen thưởng theo yêu cầu của Nghị quyết Trung ương 3.

Số vụ việc tham nhũng được phát hiện và xử lý qua công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán còn ít; Các vụ việc, vụ án tham nhũng được phát hiện, xử lý chủ yếu ở cấp cơ sở và chủ yếu là đối tượng trực tiếp thực hiện; số vụ việc, vụ án có quy mô lớn được phát hiện, xử lý còn ít.

Việc xử lý các vụ án tham nhũng thiếu kiên quyết, nhiều vụ kéo dài thời hạn điều tra, xử lý; nhiều vụ có xu hướng giảm dần về tội danh, tính nghiêm trọng của tội phạm, giảm dần số bị can, bị cáo; nhiều vụ được đình chỉ, miễn xử lý hình sự; việc áp dụng những hình phạt tù nhưng cho hưởng án treo chiếm tỷ lệ cao.

Những hạn chế, tồn tại trên rõ ràng làm ảnh hưởng rất nhiều tới hiệu quả đấu tranh phòng, chống tham nhũng. Mặt khác nó cũng gây tâm lý hoài nghi của nhân dân đối với cuộc đấu tranh chống tham nhũng.

Thiết nghĩ để xây dựng một đất nước phát triển, một chế độ vững mạnh cần phải khẩn trương khắc phục các tồn tại trên và phải mạnh tay hơn nữa trong đấu tranh chống tham nhũng.